Seleak gure nekazari iraganaren aztarnak dira, gure arbasoek artzaintza eta nekazaritza eremuak mugatzeko erabiltzen zituztenak. Euskal Herriaren historian erregistratuta dagoen lurralde antolamendu modurik zaharrena da.

Jatorria ez da ziurra, baina, datu arkeologikoen arabera, Burdin Arotik (X. mendea K. a.) erabili ohi dira gutxienez.

Erraz ikus daitezke zerutik, biribil oso nabarmenak eratzen baitituzte. Zirkulu horien erdian mugarria dago (monolito txiki bat), erdigunea markatzen duena, eta urtaroaren arabera tamainaz aldatzen dira; negukoak udakoak baino handiagoak dira, 500 metro inguru eta 250 metroko diametroa, hurrenez hurren.

Selei buruz gehiago jakin nahi duzu? Zatoz Getxoko Ingurumen Aretora erakusketa bisitatzera 10:00 - 14:00 / 15:30 - 17:30 astegunetan eta 10:00 - 14:00 asteburuetan.

Erakusketa hau Bizkaiko Foru Aldundiak antolatutako ibilbideen erakusketetako bat da eta uztailaren amaiera arte egongo da ikusgai.

Gaur, martxoak 3, Basa-biziaren Munduko Eguna ospatzen da.

Egun hau 2013ko abenduaren 20an izendatu zuen Nazio Batuen Batzar Nagusiak, herritarrak natur zaintziei buruz kontzientziatzeko eta, horrela, arriskuan edo galtzeko arriskuan dauden espezie guztiei babesa emateko, eta, aldi berean, espezie horiek parte hartzen duten biodibertsitateari dakarkioten balioaz eta onurez kontzientziatzeko.

Biotopo bateko espezie bakar bat galtzeak tokiko beste espezie guztien arteko harremana izugarri alda dezake, ondorio ugariko domino-efektua sortuz: elikadura-kateen desoreka, izurriteen areagotzea, lurzoru eta ur kutsadura…

Aste honetan, guztiz desagertzeko atarian dagoen espezie baten berri izan dugu. Errinozeronte beltza da, mende hasieratik ehizaldi masiboaren mehatxupean izan dena. Hainbat hedabideren arabera, espezie horren alerik ez da aske geratzen, eta geratzen direnak gatibu bizi dira.

Gure esku dago planetako biodibertsitate guztia defendatzea, tragedia gehiagorik gerta ez dadin, eta, horrela, espezieen......

Sigue leyendo

Joan den larunbatean, hilak 25, Ingurumen Aretoan oso jarduera berezia egin genuen: lorezaintza ekologikoari eta biodibertsitatea sustatzeko lankidetza-guneak sortzeari buruzko tailerra.

Debanatura-ko Diego Mendozaren eskutik, parte hartu duen taldeak landare autoktonoak, sendabelarrak, usaintsuak eta fruituak ematen dituzten zuhaixka batzuk landatu eta erein ditu, biodibertsitatea sustatzen duen oasia sortuz. Helburua herritarrei tresnak ematea da, biodibertsitatea erakarri eta babestuko duten lankidetza-guneak sortu ahal izateko. Espazio hau Aretoko biodibertsitaterako beste txoko batzuei gehitzen zaie, hala nola tximeleten oasia, baratze ekologikoa edo dortoka exotiko inbaditzaileentzako putzua.

Izan ere, aditu batzuentzat (esate baterako Daniel Rothman, Massachusettseko Teknologia Institutuko geofisika irakaslea), azken desagertze masibo handiaren aurrean gaude. Datozen hamarkadetan, milioi bat espezie inguru (ia 8 milioietatik) desagertzearen mehatxupean daude, eta nola ez, gizakia dago hondamendi honen atzean. Hona hemen arrazoietako batzuk:
- Baliabideen gehiegizko ustiapena
- Espezieen habitatak galera.
- Ingurumenaren kutsadura.
- Espezie......

Sigue leyendo

Getxoko Udala, udalerriko ikastetxeekin eta guraso elkarteekin lankidetzan, Eskola Bideak proiektua garatzen ari da. Ekimen honen helburu nagusia ibilbide seguruen sare bat sortzea da. Horrela, umeak lagunekin oinez iritsi ahal izango dira eskolara, duela urte batzuk ohikoa zen moduan. Proiektuak hainbat abantaila izango ditu umeentzat, lagunduko baitu:

• Autonomia garatzen
• Jarduera fisikoa sustatzen
• Ibilgailu kopurua murrizten

Orain bide seguru horiek sortzen hasiko gara, eta horretarako, herritarren partaidetza ezinbestekoa da. Zenbait bilera antolatu ditugu, guneka eskola-bideak diseinatzeko udalerriko Lehen Hezkuntzako 13 ikastetxeetako ikasleentzat. Prozesu honetan laguntzeko interesa baduzu, etor zaitezke otsailaren 21etik martxoaren 14ra bitartean egingo diren bileretako batera.

Asteburu honetan, gure inguruko biodibertsitatea hobeto ezagutu nahi duzu? Galdu ezin dituzun bi jarduera proposatzen dizkizugu!

Larunbatean, «Bio-Diber tailerrak» kateoriaren barruan, «Nor da nor?» jokoa egingo dugu inguruko animaliekin. 6 urtetik gorako umeei zuzenduta egongo da, eta Arkaitzek, Ingurumen Aretoko hezitzaileak, monitorizatuko du.

Igandean, «Landareen indarra» jardueran parte hartu ahal izango duzu. Publiko guztientzako autogidatutako jarduera da, eta helburua gure inguruko sendabelarren propietate batzuk ezagutzea da. Horretarako, Ingurumen Aretoko sendabelarren lorategia bisitatuko dugu. Bertan, parte-hartzaileek hainbat jarduera egin beharko dituzte, landare-espezie desberdinak eta horien erabilera medizinalak identifikatzen ikasteko. Gainera, umeek hazitegi bat eta zakutxo usaintsu bat egin ahal izango dituzte, etxera eramateko.

Zuen zain gaude!

Lehen Hezkuntzako 8 urtetik gorako ikasleen %55 oinez joaten da Getxoko bere ikastetxera, baina gehienak pertsona heldu batekin joaten dira; %25ek autoz egiten dute ibilbidea; %15ek eskola-autobusa erabiltzen dute, eta %2k baino ez bizikleta, Eskola Bidea proiektuaren lehen fasean egindako diagnostikoaren emaitzek erakusten dutenez. Udalak bultzatutako ekimena da hori. Udalerriko 13 ikastetxeek parte hartzen dute bertan, eta egitasmoaren erronka da Lehen Hezkuntzako ikasleak beren ikaskideekin eskolara joan daitezen lortzea. Horri esker, mugikortasun iraunkorreko jarraibideak edo ohiturak hartu ahal izango dituzte eta beren segurtasunaz arduratzen ikasi ahal izango dute, familia kontziliazioa bultzatzen den aldi berean.

Ikasturte honetan, Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako ikasleek, AMPA guraso-elkarteek eta irakasleek diagnostiko hori egiteko aukera eman dute. Azterlan horren helburu nagusia, ikasleen eta haien familien mugikortasun-ohiturei eta gure kaleen segurtasunari eta irisgarritasunari dagokienez udalerriaren hasierako egoera ezagutzea izan da.

Diagnostikoan islatzen......

Sigue leyendo

Urtero bezala, otsailaren 2an Hezeguneen Mundu Eguna ospatuko dugu. Hezeguneak funtsezkoak dira gure planetaren osasun onerako. Ingurumen-funtzio ugari betetzen dituzte (iragazki natural gisa jarduten dute, ura garbituz eta kutsatzaileak kenduz, edateko ura edukitzeko behar ditugun akuiferoak elikatzen dituzte, uholdeetatik milioika pertsona babesten dituzte...) eta, gainera, biodibertsitate handiko ekosistemak dira: ezagutzen diren espezie guztien % 12 inguru ur gezako hezeguneetan bizi dira. Baina, duten balioa gorabehera, gizakiok 1900. urtetik planetako hezeguneen % 64 inguru desagertzea eragin dugu.

Euskal kostaldeko ur gezako hezegune bakarra Getxon dago. Zaindu beharreko ingurumen-altxorra da.
Larunbat honetan (otsailak 4), 11:00etatik 13:00etara, ibilbide gidatu bat egingo dugu ekosistema horiek duten papera, Bolueren historia eta bilakaera, eta bertako biodibertsitate aberatsa hobeto ezagutzeko. Gainera, gune honetan hobetzeko egiten ari diren lan batzuk azalduko dira.
Aldez aurretik izena eman behar da eta Ingurumen Aretotik baieztapena jaso behar da.
Gomendatutako gutxieneko adina:......

Sigue leyendo

Otsaila mota guztietako jarduerez beteta dator, publiko guztiarentzat: ibilbide gidatuak, helduentzako ikastaro-tailerra biodibertsitatea bultzatzeko gune berde kolaboratiboak sortzeko, sare sozialen bidezko lehiaketak, eskulan jasangarriei buruzko haurrentzako tailerrak... eta, gainera, estreinaldian gaude!

Hilaren 26an "Inbaditzaileak geldiarazi!" jarduera inauguratuko dugu. 8 urtetik gorakoentzako abentura jokoa da. Parte hartzaileek hainbat enigma eta buru-hausgarri konpondu beharko dituzte Arkaitzi laguntzeko. Izan ere, biologo oso despistatua da, eta espezie inbaditzaile bat eta autoktono bat nahastu ditu. Jarduera honen bidez, hobeto ezagutuko da espezie exotiko inbaditzaileek sortzen duten arazoa, eta gure inguruko espezie batzuk ezagutaraziko dira.
Ohiko Escape Room ez bezala, gainditu beharreko probak, pistak, objektuak eta enigmak ez daude gela bakar batean, espazio ireki batean baizik. Beraz, Ingurumen Aretoko hainbat espaziotan mugitu beharko duzu, 4 espezie exotiko inbaditzaileen izenak aurkitu arte, horrela biologoaren tranpan erori den animalia autoktonoa askatu ahal izateko. Ordubete baino lehen......

Sigue leyendo

Eskolako Agenda 2030 programan parte hartzen duten 12 ikastetxeetako ikasleak gaur hasi dira (euria eta eguraldi txarra gorabehera) 11. GJH-aren (hiri eta komunitate iraunkorrak) inguruko udal diagnostikoak egiten, oraingo honetan mugikortasun jasangarriaren ikuspegitik.
Horregatik, gaurtik martxoaren 1era bitartean, ehunka ikaslek udalerriko kaleak zeharkatuko dituzte inkestak, oharrak, mapen azterketak eta abar egiteko, hobetzeko proposamen batzuk egiteko eta ekintza eraldatzaile batzuk zehazteko. Horren guztiaren helburua da gure udalerriko mugikortasun jasangarriaren gaia hobetzea, iraunkortasunaren, irisgarritasunaren, inklusibitatearen eta abarren ikuspegitik. Maiatzean emaitzak ezagutuko ditugu.
Animo guztioi!